Thánh Thomas More giải thích: Chúng ta không thể dựa vào việc lành để đạt được ơn cứu độ. Nhưng nếu ân sủng Chúa đến trợ giúp chúng ta, thì ý chí tự do của chúng ta phải cộng tác với ân sủng ấy thông qua những việc lành của chúng ta.
Giáo Hội tin rằng nếu không có ân sủng thì ý chí con người không thể làm được việc lành. Nhưng giống như ánh sáng mặt trời, ân sủng luôn sẵn có cho tất cả mọi người. Những kẻ xấu bỏ qua ân sủng khi ân sủng được ban cho họ, còn những kẻ lành thì đón nhận ân sủng. Cả hai đều làm theo ý chí tự do của riêng mình. Vì vậy, người được cứu độ là được cứu bởi ân sủng, tuy nhiên ý chí tự do của người đó không phải là không có vai trò của nó.
Tôi không thể nhìn thấy nếu không có ánh sáng. Tuy nhiên, ở một mức độ nào đó, tôi cũng giúp ánh sáng khi tôi mở mắt và hướng về chúng. Nếu tôi thả một sợi dây xuống giếng để kéo một người khác không thể tự mình trốn thoát ra ngoài, chẳng phải sự thật là người trong giếng không tự mình thoát ra sao? Tuy nhiên, họ vẫn góp được điều gì đó của riêng mình vào quá trình này bằng cách bám chặt vào sợi dây và không để nó tuột ra.
Ý chí tự do là như thế: Nó không thể làm được gì nếu không có ân sủng. Nhưng nếu lòng nhân hậu của Thiên Chúa quảng đại ban ân sủng, thì ý chí tự do của người lành sẽ bám chặt vào ân sủng đó và hợp tác với ân sủng ấy cách xứng hợp. Còn ý chí tự do của kẻ dữ không chấp nhận ân sủng. Thay vào đó, nó hao mòn vì sự dữ.
Ai thừa nhận mình không thể làm việc lành nếu không có ân sủng sẽ không đấu tranh chống lại ân sủng bằng cách nỗ lực làm việc lành. Đúng hơn, họ không dựa vào việc làm như người Pharisiêu. Bởi lẽ, họ biết rằng nếu không có đức tin thì việc làm sẽ vô giá trị và không thể nhận được phần thưởng nào ngoại trừ nhờ lòng quảng đại của Thiên Chúa.
Ngược lại: ai minh nhiên chống lại ân sủng và hoàn toàn chối bỏ Đức Kitô, thực ra là họ những người đề cao ân sủng và cậy vào đức tin nơi Đức Kitô theo cách khiến Kitô hữu nguội lạnh làm việc lành.
| St. Thomas More, Supplication of Souls, II |
# Tự vấn: Tôi có nghĩ rằng việc lành sẽ mang lại ơn cứu độ cho tôi không? Tôi có nghĩ rằng việc lành vô dụng nếu không có ân sủng của Thiên Chúa không? Hay tôi trông cậy vào ân sủng của Thiên Chúa trong khi cộng tác với ân sủng đó bằng những việc lành?
# Cầu nguyện: Lạy Chúa, khi Chúa đến phù trợ con, xin giúp con đáp lại ân sủng Chúa bằng tấm lòng sẵn sàng.
– Sách “365 ngày suy tư với các thánh”, tác giả Paul Thigpen
– Chuyển ngữ: Lm. Đaminh Trần Thiện Thanh Trà, DCCT
