HÀI NHI GIÊSU LÀ ÁNH SÁNG CỨU ĐỘ
(Suy niệm Tin Mừng lễ Đêm Giáng Sinh – Lc 2,1-14)
THIÊN CHÚA ĐÃ QUYẾT Ý “Ở CÙNG CHÚNG TA”
Kính thưa cộng đoàn!
Dòng đầu tiên của bài Tin Mừng hôm nay thật ngắn gọn, đơn giản, khiến tất cả chúng ta hiểu, tự nó cuộc hạ sinh của của trẻ thơ Giêsu không có gì đặc biệt; chỉ đơn giản là nó được đặt vào trong dòng lưu chuyển thường tình của lịch sử nhân loại.
“Thời ấy, hoàng đế Augúttô ra chiếu chỉ, truyền kiểm tra dân số trong khắp cả thiên hạ. Đây là cuộc kiểm tra đầu tiên, được thực hiện thời ông Quiriniô làm tổng trấn xứ Xyri.” (Lc 2,1-2)
Hoàng đế Augúttô được nêu tên, ông là vị chúa tể thống trị thế giới Địa Trung Hải, trong đó có Palestin. Ông đã bắt người ta phải chúc mừng ông như hoàng tử thái bình, vị cứu tinh của các cuộc khởi nghĩa và các cuộc nội chiến, cũng như đảm bảo cho sự trật tự và thoải mái. Ông cho kiểm tra dân số, đó cũng là một công việc tiêu biểu của một vị quân vương.
– Hoàng đế Xêda Augúttô được nhắc đến không chỉ vì giá trị lịch sử, nhưng còn có giá trị biểu tượng. Hoàng đế Xêda Augúttô tương phản với Đấng Kitô Đức Chúa. Quyền chúa tể của Xêda Augúttô trên Hài Nhi Giêsu chỉ là tạm thời. Quyền chúa tể sẽ bị vượt qua khi Đức Giêsu được tôn vinh sau Phục Sinh. Điều này chính các sứ thần đã loan báo: “Hôm nay, một Đấng Cứu Độ đã sinh ra cho anh em trong thành vua Đa-vít, Người là Đấng Kitô, là Đức Chúa.”
– Hài Nhi Giêsu đi vào trong lịch sử nhân loại. Thiên Chúa tự buộc mình, neo mình vào dòng lịch sử nhân loại, một lịch sử đang thiếu vắng Thiên Chúa; nó lầm lũi đi trong tối tăm, vì Ađam, Evà đã khởi sự giữa trần gian này một dòng giống bất tuân phục. Giao ước thuở xưa, Thiên Chúa không quên vì Ngài trung thành, và nay Ngài thực hiện trong con của Ngài. Bằng cách cho Con của Ngài nhập thể làm người.
Tin Mừng Gioan, ngay chương đầu tiên đã nói thế này: “Ngôi Lời đã trở nên người phàm và cư ngụ giữa chúng ta.” (1 Ga 14) “Cư ngụ giữa chúng ta” nghĩa gốc là “cắm lều”, một từ vang vọng từ thời Cựu Ước. Động từ “cắm lều” muốn nhắc lại việc Thiên Chúa ở giữa dân Người trên đường từ Ai Cập về Đất Hứa. Trong thời gian Xuất Hành ấy, con cái Israel sống dưới lều như dân du mục. Thiên Chúa đã hứa cùng ông Môsê rằng Người sẽ cùng ở với Dân, cùng với Dân đi về Đất Hứa. Để giữ lời hứa, và cũng là để nói lên sự hiện diện của Người giữa con cái Israel, Thiên Chúa đã truyền cho ông Môsê phải làm cho Người một chiếc lều, gọi là Lều Hội Ngộ, hay Nhà Tạm. Đó là nơi Người ngự giữa con cái Israel. Ngày khánh thành, Thiên Chúa cho Lều của Người tràn ngập những áng mây và vinh quang rực rỡ, để ra dấu cho Dân biết Người hiện diện trong Lều. Thế là Thiên Chúa “cắm lều” giữa Dân và “ở trong lều” như Dân của Người.
Vâng, Thiên Chúa đã “cắm lều – ở cùng nhân loại”, Người từ bỏ ngai tòa cao sang, quyền uy, vinh quang, trong tư cách và vị thế của Đấng Sáng Tạo để chỉ làm một điều duy nhất – Ở CÙNG CON NGƯỜI. Hành động này ghi dấu ấn tuyệt đối về phía Thiên Chúa và chỉ có thể có một định nghĩa duy nhất phù hợp: THIÊN CHÚA LÀ TÌNH YÊU.
NHỮNG GÌ NHÂN LOẠI CHO LÀ TẦM THƯỜNG, ĐIÊN DẠI THÌ THIÊN CHÚA LẠI CHỌN ĐỂ MỞ RA MỘT CON ĐƯỜNG – CON ĐƯỜNG KHIÊM HẠ
Tin Mừng hôm nay nhắc lại hai lần, một là trình thuật của chính tác giả Tin Mừng Luca: “Bà sinh con trai đầu lòng, lấy tã bọc con, rồi đặt nằm trong máng cỏ, vì hai ông bà không tìm được chỗ trong nhà trọ.” Thứ hai, là tác giả Tin Mừng đặt trên miệng của các sứ thần: “Anh em cứ dấu này mà nhận ra Người: anh em sẽ gặp thấy một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ.”
Trẻ sơ sinh là con trai đầu lòng, bọc tã, nằm trong máng cỏ. Tại sao chỉ có thế, bởi vì ông Giuse và bà Maria đã không tìm được chỗ trong nhà trọ. Đấy là “lễ Giáng Sinh” đầu tiên, không đèn hoa, không trang hoàng gì cả; không có những bữa tiệc mừng họp mặt; không cây thông giáng sinh; không lời chúc mừng. Vâng, một trẻ thơ bé nhỏ, phải hoàn toàn phụ thuộc và lệ thuộc vào sự chăm sóc của người khác; hơi ấm duy nhất là hơi ấm của mẹ cha, của bò lừa. Hóa ra, Thiên Chúa uy linh đến “cắm lều” giữa nhân loại lại phải trú ngụ ở một nơi dành cho bò lừa, và ngoài cả thành thánh Giêrusalem. Con Thiên Chúa, Hài Nhi Giêsu khởi sự hành trình ở dương thế, trên một cái máng cỏ, và chỉ có cái tã mỏng manh quấn lấy thân thể Người.
Lm. Henri Nouwen viết lời cầu nguyện cho ngày 24/12 như thế này: “Lạy Chúa, thật khó để chấp nhận đường lối của Chúa. Chúa đến với con nơi một trẻ thơ nhỏ bé, bất lực sinh ra ở ngoài đường. Chúa sống vì con như một người lạ trên chính mảnh đất của Chúa. Chúa chết vì con như một tội nhân bên ngoài tường thành, bị chính dân của Chúa chối bỏ, bị bạn hữu hiểu lầm, và cảm thấy bị Chúa Cha bỏ rơi.” Vâng, Đấng tạo dựng nên toàn thể vũ trụ, lại trở thành người xa lạ trên chính trái đất, mảnh đất quê hương của Người.
Chúng ta tự hỏi, Thiên Chúa có cần phải làm thế, để đến với con người hay không? Tại sao Chúa không chọn cách khác, con đường khác để đến với nhân loại? Tại sao Chúa phải tự đày đọa chính Con Một của Ngài vì chúng ta? Thưa, vì chỉ có CON ĐƯỜNG KHIÊM HẠ, là con đường Thiên Chúa chọn lựa, để cứu độ nhân loại – một nhân loại tự trong gốc, từ tội nguyên tổ đã vênh vang kiêu ngạo chống lại Thiên Chúa và phải mang lấy án chết.
Lời thánh Phaolô gửi tín hữu Philípphê nhắc nhở chúng ta: “Đức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế… Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự.” (Pl 2,6tt)
Chẳng phải vô lý mà các thánh giáo phụ khi suy niệm về Mầu Nhiệm Giáng Sinh thì luôn thấy Mầu Nhiệm của Thập Giá. Bởi vì, hành động của Thiên Chúa luôn thống nhất, là hành động khiêm hạ đến với con người, sống giữa con người và chết vì con người. Đúng lúc Con Thiên Chúa hạ mình xuống tận đáy vũng lầy của tội lỗi và sự chết của con người; ngang qua cái chết thập giá, thì Thiên Chúa đã siêu tôn Người. Và trong hành vi siêu tôn Con của Người, tất cả những ai tin và tháp nhập đời mình vào Đấng Cứu Thế thì cũng được tôn vinh, được cứu độ.
CON ĐƯỜNG KHIÊM HẠ mà Thiên Chúa mở ra để đến với con người, cứu độ con người; thì cũng là CON ĐƯỜNG mà nhân loại phải đi qua để đến với Thiên Chúa. Giữa CÕI TRỜI và Trần Gian chỉ có một lối đi duy nhất là Con Đường Khiêm Hạ. Chiêm ngắm Mẹ thánh của Chúng ta trong mầu nhiệm Giáng Sinh, chúng ta thấy tỏ tưởng rằng, Mẹ và tất cả những ai tin vào Con Thiên Chúa, đã đi cùng một con đường này. “Phận nữ tỳ hèn mọn, Người đoái thương nhìn tới; từ nay, hết mọi đời sẽ khen tôi diễm phúc… Chúa hạ bệ những ai quyền thế, Người nâng cao mọi kẻ khiêm nhường.”
Những gì nhân loại coi là tầm thường, điên dại, nhỏ bé, thấp hèn… thì Thiên Chúa lại chọn để đến ở cùng nhân loại; con đường ấy cũng là con đường cứu độ, mà Thiên Chúa đã thực hiện cho chúng ta, trong Hài Nhi Giêsu mà hôm nay chúng ta kính mừng mầu nhiệm Con Chúa nhập thể làm người.
ĐÊM BỪNG SÁNG ƠN CỨU ĐỘ
Đêm nay, đêm bừng sáng ơn cứu độ, vì Hài Nhi Giêsu là Đấng Kitô, Đức Chúa đã đến để chiếu sáng nhân gian. “Này tôi báo cho anh em một tin mừng trọng đại: Hôm nay, Đấng Cứu Độ đã sinh ra cho chúng ta. Người là Đấng Kitô, là Đức Chúa.” (x. Lc 2,10-11) “Ngôi Lời là ánh sáng thật, ánh sáng đến thế gian và chiếu soi mọi người.” (Ga 1,9). Bài đọc I hôm nay, ngôn sứ Isaia cũng loan báo về ánh sáng đó: “Đoàn dân đang lần bước giữa tối tăm đã thấy một ánh sáng huy hoàng ; đám người sống trong vùng bóng tối, nay được ánh sáng bừng lên chiếu rọi.” (Is 9,1)
Chúng ta, những kẻ tin đã mang lấy trong mình một niềm hy vọng, về ngày cứu độ mà Thiên Chúa dọn sẵn cho dân của Người. Những kẻ tin, không còn đi trong bóng tối, mà đi trong ánh sáng. Điều đó cũng có nghĩa là, chúng ta phải từ bỏ lối sống trước kia vốn thuộc về bóng tối, một thứ “bóng tối” chống lại ánh sáng Tin Mừng cứu độ. Như lời thánh Phaolô gửi ông Titô trong bài đọc 2 hôm nay: “Ân sủng của Thiên Chúa đã được biểu lộ, đem ơn cứu độ đến cho mọi người. Ân sủng đó dạy chúng ta phải từ bỏ lối sống vô luân và những đam mê trần tục, mà sống chừng mực, công chính và đạo đức ở thế gian này.”
Người Kitô hữu cũng không chỉ sống đạo đức để lo cho bản thân nên thánh; nhưng còn ấp ủ niềm hy vọng và trao ban niềm hy vọng cho anh chị em. Ánh sáng của niềm hy vọng đó chính là Hài Nhi Giêsu, Đấng đã giáng sinh cho chúng ta; Đấng đã “cắm lều” ở giữa chúng ta ngang qua Con Đường Khiêm Hạ. Từ nay, chúng ta cũng đi con đường đó để đến với Chúa và anh chị em, thắp lên niềm hy vọng giải thoát cho trần gian, cho những người nghèo khổ, bị bỏ rơi và những người chưa bao giờ được lắng nghe Tin Mừng.
Trong đêm thánh vô cùng này tất cả chúng ta xin Chúa Hài Đồng biến đổi chúng ta, để mỗi người trở thành máng cỏ cho Chúa ngự. Đơn sơ, khiêm hạ là con đường của tình yêu, của hòa bình, của thiện tâm và bình an cho thế giới, đất nước, gia đình và cá nhân mỗi người chúng ta. Lạy Chúa Giêsu Hài Đồng, xin cho đêm nay là đêm của dấu ấn tình yêu khắc ghi vào lòng chúng con. Amen.
Lm. Anphongsô Trần Ngọc Hướng, DCCT
(Bài giảng lễ Đêm Giáng Sinh tại Đền Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp – DCCT Sài Gòn năm 2022)
